Κωμωδία σκρούμπολ (screwball comedy)
Η κωμωδία σκρούμπολ (screwball comedy), αναπτύχθηκε στα πλατώ του Χόλλυγουντ, από τα μέσα της δεκαετίας του ’30 ως τα τέλη της δεκαετίας του ’40. Τη μεγάλη απήχηση που είχε στο κοινό, την οφείλει στη γρήγορη εξέλιξη της κοσμοπολίτικης πλοκής, στους ευφυείς διαλόγους, στην εκκεντρική της θεματολογία και στις πιπεράτες καταστάσεις που παρουσιάζε. Θεματικά, ανήκει στην κατηγορία των ρομαντικών κομεντί, με τη διαφορά ότι στις κωμωδίες σκρούμπολ, συναντά κανείς στοιχεία από την αναταραχή που προκάλεσε, οικονομικά και πολιτιστικά, το κραχ του 1929.
Η δημιουργία της κωμωδίας σκρούμπολ, ήταν η φυσική εξέλιξη που έφερε ο ομιλών κινηματογράφος κι αντικατέστησε ουσιαστικά το σλάπστικ. Οι κωμικοί ηθοποιοί του Αμερικανικού μπουρλέσκ περνάνε σε δεύτερη μοίρα και τη θέση τους, έρχονται να πάρουν ο σκηνοθέτης κι ο σεναριογράφος, δημιουργώντας έτσι ένα είδος κωμωδίας που το κύριο χαρακτηριστικό της, ήταν οι έξυπνοι, καλοδουλεμένοι και γεμάτοι υπονοούμενα, διάλογοι.
Οι πνευματώδεις διάλογοι βέβαια, παραπέμπουν και σε άλλα είδη κωμωδίας, όπως στη ρομαντική κομεντί ή την κωμωδία ηθών. Όπως προανέφερα όμως, η κωμωδία σκρούμπολ, θεματικά ανήκει στο είδος της ρομαντικής κομεντί, ενώ στην κωμωδία ηθών, η δράση εκτυλίσσεται σε πολυτελή σαλόνια, με ήρωες, καλοβαλμένους χαρακτήρες της υψηλής κοινωνίας. Στην κωμωδία σκρούμπολ αντίθετα, οι ήρωες, μπορεί να προέρχονται απ’ οποιαδήποτε τάξη, ενώ παράλληλα συνδυάζει στοιχεία από το σλάπστικ και τη φάρσα.
Σ’ αυτό το είδος κωμωδίας, απασχολεί περισσότερο η σχέση των δυο φύλων, ως υπεροχή του ενός απέναντι στον άλλον, όχι απαραίτητα με την κοινωνική θέση που κατέχει ο ένας εκ των δυο (σπάνια σε μια κωμωδία σκρούμπολ οι δυο ήρωες ανήκουν στην ίδια κοινωνική τάξη, ενώ δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο επάγγελμα που να εξασκούν συχνότερα οι ήρωές της), αλλά με τη λεκτική ετοιμότητα και την ευφυΐα των ηρώων ν’ αντεπεξέλθουν σε διάφορες απρόσμενες καταστάσεις.
Μεγάλο ρόλο, στο παραπάνω χαρακτηριστικό της κωμωδίας σκρούμπολ, παίζει η σταδιακή απελευθέρωση της γυναίκας κι η διεκδίκηση μιας θέσης, που θα της έδινε το δικαίωμα να συμμετάσχει ενεργά στο ερωτικό παιχνίδι μιας σχέσης. Ας μην ξεχνάμε, ότι η γυναίκα στις Η.Π.Α. κατάφερε να διεκδικήσει το δικαίωμα ψήφου μόλις το 1920, μετά από έναν αγώνα περίπου 70 ετών. Το γεγονός αυτό, από μόνο του, συνεπάγεται ότι οι ρόλοι των γυναικών στις ταινίες του είδους, αναδείκνυαν έναν εξαιρετικά πρωτοποριακό χαρακτήρα, για την εποχή.
Ένα άλλο στοιχείο της κωμωδίας αυτής, είναι η χρήση αινιγματικών και συχνά διφορούμενων, διαλόγων ή φράσεων. Το στοιχείο του «υπονοούμενου», οφείλει την ύπαρξή του στη λογοκρισία του κώδικα Χέιτζ, που θεσπίστηκε το 1930, ο οποίος όριζε με μεγάλη σαφήνεια το τι θεωρούνταν επιτρεπτό και τι όχι σε μια ταινία, αναγκάζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο τους συγγραφείς και τους σκηνοθέτες, να καταφύγουν σε άλλα μέσα, έτσι ώστε οι ταινίες τους να δουν το φως της κινηματογραφικής αίθουσας.
Η πρώτη σταρ της κωμωδίας σκρούμπολ θεωρείται η Mae West. Σημαντικές γυναίκες όμως, που διέπρεψαν σ’ αυτό το είδος ήταν επίσης, οι Jean Harlow, Jean Arthur, Katharine Hepburn, Barbara Stanwyck, Irene Dunne, Marilyn Monroe, Jane Russell, κ.α.
Σημαντικοί εκπρόσωποι των ανδρικών ρόλων του είδους αυτού, των γοητευτικών κι έξυπνων αρσενικών δηλαδή, ήταν οι Clark Gable, Gary Cooper, Cary Grant, James Stewart, William Powell, Fred MacMurray, κ.α.
Ενώ τέλος, σημαντικοί σκηνοθέτες της κωμωδίας σκρούμπολ ήταν, οι Frank Capra, Preston Sturges, Howard Hawks, Ernst Lubitsch, κ.α., και συγγραφείς της, οι Leo McCarey, Robert Riskin, κ.α.
Η κωμωδία σκρούμπολ, αποτελεί τον προάγγελο της ρομαντικής και ουτοπικής κωμωδίας που θα κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια στον κινηματογράφο, ενώ παράλληλα αποτελεί ένα είδος, το οποίο ακόμα και σήμερα, δεν έχει εκλείψει από τις κινηματογραφικές αίθουσες. Σύγχρονοι ηθοποιοί που έχουν εκπροσωπήσει το είδος, είναι οι Julia Roberts, Sandra Bullock, Meg Ryan, Tom Hanks και Richard Gere, κ.α.
Πηγή: Κωμωδία σκρούμπολ (screwball comedy) – CAMERA STYLO ONLINE (wordpress.com)