Το κλασσικό Hollywood πριν τον ήχο (1908 - 1927) image
Το κλασσικό Hollywood πριν τον ήχο (1908 - 1927)

Στο διάστημα 1908 – 1915 ο Έντισον δημιουργεί προβλήματα σε νεοσύστατες εταιρείες, επιδιώκοντας την εκμετάλλευση της επικερδούς εφεύρεσής του. Γύρω στο 1915 οι κινηματογραφικές εταιρείες αρχίζουν να μαζεύονται στην Καλιφόρνια και τελικά το Χόλλυγουντ, προάστιο του LA, γίνεται η μέκκα του κιν/φου. Το κλίμα, η ποικιλία τοποθεσιών, η αποφυγή ενοχλήσεων από την εταιρεία MPPC του Έντισον είναι κάποιοι λόγοι αυτής της επιλογής. Η ζήτηση ταινιών είναι μεγάλη και, ήδη πριν από το 1920, η κινηματογραφική αμερικανική βιομηχανία παίρνει τη δομή που θα διατηρήσει για πολλά χρόνια: μερικά μεγάλα στούντιο με συμβάσεις με καλλιτέχνες και μια περιφερειακή ομάδα μικρών ανεξάρτητων παραγωγών. Στα στούντιο αναπτύχθηκε ένα εργοστασιακό σύστημα με τον έλεγχο του παραγωγού, ο οποίος συνήθως απείχε από την κατασκευή της ταινίας και συχνά επέβλεπε ταυτόχρονα τη δημιουργία αρκετών ταινιών. Ένα συγκεκριμένο σύστημα διανομής αφορούσε ακόμη και τις ανεξάρτητες παραγωγές. Στα τέλη της δεκ’ 20, με τη λήξη του βωβού κιν/φου, το προϊόν του Χόλλυγουντ ήταν τυποποιημένο και όλες οι μεγάλες εταιρείες (που είχαν συγκροτηθεί μεταξύ 1910 και τέλη δεκ ’20: Paramount, Fox Film, 20th Century, MGM, Warner Bros, Universal) χρησιμοποιούσαν το ίδιο σύστημα παραγωγής με παρόμοιο καταμερισμό εργασίας. Οι ανεξάρτητες παραγωγές ήταν λιγότερο σημαντικές (πχ western), οι ανεξάρτητες ταινίες ήταν χαμηλού προϋπολογισμού και οι αστέρες που αποφάσιζαν να γίνουν ανεξάρτητοι οδηγούνταν στην παρακμή (πχ Κήτον). Εξαίρεση αποτέλεσε η United Artists του Τσάπλιν (1919)
O προσανατολισμός προς την αφηγηματική μορφή χαρακτήρισε τους δημιουργούς της αμερικανικού κιν/φου. Με τον Έντουιν Πόρτερ περνάμε στην αφηγηματική συνέχεια και ανάπτυξη (πχ - The life of an American Fireman, 1903: με προβλήματα στη λογική σχέση στο μοντάζ. - The great train robbery, 1903: με σαφή γραμμικότητα στο χρόνο, το χώρο και τη λογική. - The Kleptomaniac, 1905: απλό αφήγημα με παράλληλη δράση). Ο Ντέιβιντ Ουώρκ Γκρίφιθ (1908κεξ) σκηνοθετεί επιμένοντας στις εκφράσεις του προσώπου. Γι’ αυτό, φέρνει πιο κοντά την κάμερα, καδράροντας τους ηθοποιούς σε μεσαία γενικά ή μεσαία πλάνα. Στις ταινίες του, μια ισχυρή αφηγηματική αιτιολόγηση σχετίζεται με μια σειρά από τεχνικές (πχ το παράλληλο μοντάζ) που επινόησε ο ίδιος. Στις ταινίες του Η Γέννηση ενός έθνους, 1915 και Μισαλλοδοξία, 1916 φτιάχνει μεγάλες σεκάνς κόβοντας ανάμεσα σε τοποθεσίες ενώ το δυναμικό και γρήγορο μοντάζ σε κάποιες σκηνές έμελλε να επηρεάσει σημαντικά το ύφος του Σοβιετικού μοντάζ. Το αφηγηματικά αιτιολογημένο κόψιμο εκλεπτύνεται με τον Τόμας Ινς (1910- 1918), ο οποίος δημιουργεί σφιχτά αφηγήματα, χωρίς παρεκβάσεις και εκκρεμότητες (πχ οι ταινίες του 1915: Civilization και The Italian). Ο Σεσίλ ντε Μιλ είναι ένας ακόμη μεγάλος κιν/στής με ταινίες γραμμικής αφήγησης, όπως Η Απάτη (The Cheat, 1915), μια ταινία που μαρτυρεί τη μορφική πολυπλοκότητα των χολλυγουντιανών ταινιών και αντικατοπτρίζει τις αλλαγές στο ύφος των στούντιο μεταξύ 1914 και 1917. Παράλληλα, η χρήση κιαροσκούρου εφέ στην ταινία αυτή επηρέασε τους γάλλους ιμπρεσιονιστές. Να σημειωθεί τέλος ότι στην περίοδο 1909 - 1917 αναπτύσσονται και καθιερώνονται οι βασικές αρχές συνέχειας (όπως το ρακόρ βλεμμάτων, το κατ στην κίνηση κλπ) και έτσι οι σκηνοθέτες δημιουργούν συνεκτικές σχέσεις χώρου και χρόνου μέσα στα αφηγήματα.
David Bordwell & Kristin Thompson, Εισαγωγή στην τέχνη του κινηματογράφου
Μετάφραση, εισαγωγή, συμπληρωματικό λεξιλόγιο Κατερίνας Κοκκινίδη
Αθήνα 2004, 2η ανατύπωση 2009, σσ. 561
Πηγή: blokaki: Κινήματα και περίοδοι στην ιστορία του Κινηματογράφου (blokakimou.blogspot.com)