Ο Κάρλος Σάουρα Ατάρες (Carlos Saura Atarés, γεννημένος στις 4 Ιανουαρίου 1932) είναι Ισπανός σκηνοθέτης, φωτογράφος και συγγραφέας. Μαζί με τον Λουίς Μπουνιουέλ και τον Πέδρο Αλμοδόβαρ,θεωρείται ένας από τους πιο διάσημους σκηνοθέτες της Ισπανίας. Έχει μια μακρά και παραγωγική καριέρα που εκτείνεται πάνω από μισό αιώνα. Οι ταινίες του έχουν κερδίσει πολλά διεθνή βραβεία.
Ο Saura ξεκίνησε την καριέρα του το 1955 κάνοντας ντοκιμαντέρ μικρού μήκους. Γρήγορα απέκτησε διεθνή προβολή όταν η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών το 1960. Αν και άρχισε να γυρίζει ως νεορεαλιστής,ο Saura γρήγορα στράφηκε σε ταινίες κωδικοποιημένες με μεταφορές και συμβολισμούς για να παρακάμψει τις ισπανικές λογοκρισίες. Το 1966, βρέθηκε στο διεθνές προσκήνιο όταν η ταινία του La Caza κέρδισε το Silver Bear στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Τα επόμενο χρόνια, σφυρηλατούσε μια διεθνή φήμη για την κινηματογραφική του αντιμετώπιση των συναισθηματικών και πνευματικών απαντήσεων σε κατασταλτικές πολιτικές συνθήκες.
Μέχρι τη δεκαετία του 1970, ο Saura ήταν ο πιο γνωστός σκηνοθέτης που εργαζόταν στην Ισπανία. Οι ταινίες του χρησιμοποιούσαν πολύπλοκες αφηγηματικές συσκευές και ήταν συχνά αμφιλεγόμενες. Κέρδισε ειδικά βραβεία κριτικής επιτροπής για το La Prima Angélica (1973) και την Cría Cuervos (1975) στις Κάννες. και όσκαρ καλύτερης υποψηφιότητας για ξενόγλωσση ταινία το 1979 για το Mama Cumple 100 Años.
Στη δεκαετία του 1980, ο Saura ήταν στο προσκήνιο για την τριλογία του Flamenco – Bodas de Sangre, Carmen και El Amor Brujo, στην οποία συνδύασε δραματικό περιεχόμενο και μορφές χορού φλαμένκο. Το έργο του συνέχισε να προβάλλεται σε παγκόσμιους διαγωνισμούς και κέρδισε πολλά βραβεία. Έλαβε δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, για την Κάρμεν (1983) και το Τάνγκο (1998). Οι ταινίες του είναι εκλεπτυσμένη έκφραση του χρόνου και του χώρου που συγχωνεύει την πραγματικότητα με τη φαντασία, το παρελθόν με το παρόν και τη μνήμη με την παραίσθηση. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες του 20ου αιώνα, η Saura έχει επικεντρωθεί σε έργα που ενώνουν τη μουσική, το χορό και τις εικόνες.
Ο Saura γεννήθηκε στην Huesca της Αραγονίας της Ισπανίας στις 4 Ιανουαρίου 1932. Ο πατέρας του, Antonio Saura Pacheco, ο οποίος καταγόταν από τη Μούρθια, ήταν δικηγόρος και δημόσιος υπάλληλος. Η μητέρα του, Fermina Atarés Torrente, ήταν πιανίστας συναυλιών. Το δεύτερο από τα τέσσερα παιδιά τους, ο Κάρλος είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό, τον Αντόνιο Σαούρα,και δύο μικρότερες αδελφές, τη Μαρία ντελ Πιλάρ και τη Μαρία ντε λος Αντζελές. Ο Αντόνιο έγινε γνωστός αφηρημένος εξπρεσιονιστής ζωγράφος. Από τους γονείς τους, τα τέσσερα αδέλφια έλαβαν μια φιλελεύθερη εκπαίδευση κατανόησης. Επειδή ο πατέρας του εργαζόταν για το Υπουργείο Εσωτερικών, η οικογένεια Saura μετακόμισε στη Βαρκελώνη της Βαλένθια και, το 1953, στη Μαδρίτη. Η παιδική ηλικία του Saura σημαδεύτηκε από τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου οι Εθνικιστές πολέμησαν ενάντια στους Ρεπουμπλικάνους.
Ο Saura θυμάται έντονα τα παιδικά του χρόνια κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αργότερα προκάλεσε μερικά από αυτά στις ταινίες του – τα παιχνίδια που έπαιξε και τα τραγούδια που τραγούδησε, καθώς και πιο σκοτεινές αναμνήσεις από βομβαρδισμούς και πείνα, αίμα και θάνατο. Ο 27χρονος μέσος έχει 11,5 ν.μ. και 2,5 άουτ. Στο τέλος του πολέμου, ο Saura χωρίστηκε από τους γονείς του και στάλθηκε πίσω στην Huesca για να ζήσει με τη γιαγιά και τις θείες της μητέρας του. Περιέγραψε αυτούς τους συγγενείς ως «σωστές πτέρυγες και πολύθρησκευτικές» [παραπομπή που απαιτείται] που επέβαλαν στο παιδί την ίδια την αντίθεση της φιλελεύθερης εκπαίδευσης που είχε λάβει στη δημοκρατική ζώνη.
Το 1957-1958, ο Saura δημιούργησε την πρώτη του ταινία, Cuenca. Το 1962 η ταινία του Los Golfos αναγνωρίστηκε για τον ισχυρό κοινωνιολογικό αντίκτυπό της, για να βοηθήσει την ισπανική νεολαία αντιμετωπίζοντας το ζήτημα της νεανικής παραβατικότητας στις φτωχότερες περιοχές της Μαδρίτης. Τέσσερα χρόνια αργότερα (1966), τιμήθηκε στο 16ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου,όπου έλαβε το Silver Bear για καλύτερο σκηνοθέτη για την ταινία του La caza. Το 1967, η ταινία του Peppermint Frappé έλαβε επίσης την ασημένια αρκούδα για τον καλύτερο διευθυντή στο 18$ο διεθνές φεστιβάλ ταινιών του Βερολίνου. Κέρδισε τη Χρυσή Αρκούδα το 1981 στο 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου για την ταινία του Deprisa, Deprisa.
Οι ταινίες La prima Angélica (Ξαδέρφη Angélica)του 1973 και Cría cuervos (Ανατροφή κορακιών [από την ισπανική φράση: Cria cuervos y te sacaran los ojos (Σηκώστε κοράκια και θα σας βγάλουν τα μάτια)]) του 1975 έλαβαν το ειδικό βραβείο της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. Η ταινία του Mama cumple 100 años (η μαμά γιορτάζει τα 100 χρόνια της)ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας στα Όσκαρ του 1980.
Η Saura αργότερα έγινε γνωστή για ταινίες με φλαμένκο και άλλους παραδοσιακούς χορούς. Η Τριλογία φλαμένκο της δεκαετία του 1980 περιλαμβάνει bodas de Sangre (Γάμος αίματος), Κάρμεν, και El amor brujo που χαρακτηρίζει το έργο της ισπανικής χορεύτριας φλαμένκο Cristina Hoyos. Αργότερα έκανε τις ταινίες Φλαμένκο (1995),Τάνγκο (1998) και Φάτος (2007).
Η ταινία του La noche oscura του 1989 μπήκε στο 39ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Ο Saura θεωρεί την ταινία του για τον σουρεαλιστή δάσκαλο Luis Buñuel ως το καλύτερο κινηματογραφικό του έργο. Σε μια συνέντευξη σε ένα διαδικτυακό περιοδικό ταινιών, λέει για Buñuel y la mesa del Rey Salomón (Buñuel και το τραπέζι του βασιλιά Solomon -2001): «Αυτή είναι η καλύτερη ταινία που έχω κάνει ποτέ. Μου αρέσει η ταινία, αλλά σε κανέναν άλλο δεν φαίνεται να αρέσει. Είμαι σίγουρος ότι ο Μπουνιουέλ θα λάτρευε αυτή την ταινία. Αλλά ίσως μόνο αυτός θα το λάτρευε. Όλα όσα βλέπετε στην ταινία βασίζονται στην πραγματικότητα σε συζητήσεις που είχα μαζί του."
Το 1990, έλαβε το βραβείο Goya για τον καλύτερο σκηνοθέτη και καλύτερο σενάριο για το «Ay, Carmela!». Επιλέχθηκε ως σκηνοθέτης για την επίσημη ταινία των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης το 1992, Μαραθώνα (1993).
Το 2008, ο Carlos Saura τιμήθηκε με το Βραβείο Παγκόσμιου Επιτεύγματος χρόνου ζωής στο 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βομβάης, που διοργανώθηκε από την Ακαδημία Κινούμενης Εικόνας της Βομβάης.
Το 2013 του απονεμήθηκε το Βραβείο Επιτεύγματος Ζωής στο 18ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κεράλα.
Ο Κάρλος Σούρα παντρεύτηκε τρεις φορές. Παντρεύτηκε για πρώτη φορά την Adela Medrano στη Βαρκελώνη το 1957. Είχαν δύο γιους, τον Κάρλος (β. 1958) και τον Αντόνιο (β. 1960). Στις 27 Δεκεμβρίου 1982 παντρεύτηκε τη Μερσέντες Πέρεζ. Είχαν τρεις γιους, τον Μανουέλ (γενν. 1980), τον Αντριάν (γενν. 1984) και τον Ντιέγκο (γενν. 1987).
Μεταξύ αυτών των δύο γάμων, η Saura είχε τουλάχιστον έναν γνωστό γιο, τον Shane (β. 1974), με την ηθοποιό Geraldine Chaplin. Είναι επίσης ο πατέρας μιας κόρης που ονομάζεται Άννα (β. Δεκεμβρίου 1994) από τον τρίτο γάμο του με την ηθοποιό Eulalia Ramón.
Πηγή: Carlos Saura - Wikipedia
Φιλμογραφία
Σκηνοθεσία
Συγγραφέας-Σεναριογράφος
| ||
Ηθοποιός
| ||
του Βασίλη Ραφαηλίδη
Ο Σάουρα/ Carlos Saura είναι Ισπανός μέχρι μυελού οστέων, πολύ περισσότερο ακόμα κι απ’ τον Καλντερόν ή τον Θερβάντες ή τον Γκόγια, δηλαδή τους ουσιαστικούς πνευματικούς του προγόνους. Με τους οποίους ωστόσο, όπως και με τον Μπουνιουέλ, έχει ένα κοινό γνώρισμα τάξεως πραχτικής, θα μπορούσαμε να πούμε. Τόσο η προβληματική όσο και η φόρμα όλων διαμορφώθηκαν κάτω από μια εξωτερική πίεση: Της Ιεράς Εξέτασης των παλιών και της σύγχρονης εκδοχής της, του φρανκισμού των νεοτέρων. Η ενδημική στην ιστορία των Ισπανών βάναυση λογοκρισία απομάκρυνε τους δημιουργούς απ’ τον ρεαλισμό και τους έστρεψε προς την αοριστία της αλληγορίας, όπου ο πάντα χονδροειδής στοχασμός της συντήρησης διεισδύει με μεγάλη δυσκολία. Η γοητεία της ισπανικής τέχνης, σ’ όλες τις εκφάνσεις έγκειται σ’ αυτή τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό που πάντα καμουφλάρεται με την παρδαλή χλαμύδα του παραμυθιού.Όμως στον Σάουρα η αλληγορία παρά είναι σαφής και διαφανή. Τόσο, που οι πεντακάθαρες αναλογίες ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό να μην επιτρέπουν καμιά διεύρυνση και γενίκευση.Άλλα δύο τυπικά γνωρίσματα της έννοιας του κλασικού. Ο Σάουρα είναι ιδιόρρυθμα ρεαλιστής και δημιουργός πολιτικός, αλλά με μια στενή έννοια: Τα προβλήματα του εδώ και του τώρα. Είναι προβλήματα της δικής του Ισπανίας, στην οποία μεγάλωσε, της Ισπανίας του Φράνκο (ο Σάουρα γεννήθηκε το 1930), ή σύγχρονων καθεστώτων με ανάλογη δομή.(…) Ο Κάρλος Σάουρα, καλός και συνεπής μαθητής του μεγάλου του συμπατριώτη, του Μπουνιουέλ δανείστηκε απ’ τον μπουνιουελισμό τον υπαινικτικό διδακτισμό της παραβολής που, κάνοντας τον πολύ πιο ερμητικό και εντελώς εσωστρεφή τον έβαλε στην υπηρεσία της αντίστασης κατά του φρανκισμού. Για σειρά ετών, ο Σάουρα ήταν ο μόνος Ισπανός κινηματογραφιστής που τόλμησε να χτυπήσει τον φρανκισμό στο «ιδεολογικό» του κέντρο και με τρόπο τέτοιο που να ξεφεύγει σχεδόν πάντα απ’ τις αρπαγές της ανελέητης φασιστικής λογοκρισίας. Συνέπεια αυτής του της προσπάθειας ήταν η κατάκτηση ενός εντελώς προσωπικού ύφους στο οποίο το κοινωνικό μεταστρέφεται επιδέξια σε ψυχολογικό και το ψυχολογικό παραπέμπει πάντα στο κοινωνικό που το επικαθορίζει με ακρίβεια, αλλά μόνο για όποιον θα μπορούσε να επισημάνει τις αναλογικές σχέσεις που επιβάλλει η παραβολή. Ο «φαντασματικός» κινηματογράφος του Σάουρα είναι βαθιά κοινωνικός στην ουσία του, ενώ οι παραβολές του έχουν την περιγραφική καθαρότητα αλλά και το ερμηνευτικό διφορούμενο των ευαγγελικών παραβολών.
(αποσπάσματα από κριτικές του Βασίλη Ραφαηλίδη για ταινίες Ana y los lobos/ Η Άννα και οι λύκοι και Los ojos vendados/ Με δεμένα τα μάτια, που δημοσιεύτηκαν στην εφ. Το Βήμα 30-1-1979 & 10-10-1979 αντίστοιχα)
Πηγή: Σινεφίλια [Cinephilia.Gr] - Σχετικά με τον Carlos Saura
Carlos Saura et de Geraldine Chaplin