Πολ Μορίσεϊ (1938-)

Ο Paul Morrissey (γεννημένος στις 23 Φεβρουαρίου 1938) είναι Αμερικανός σκηνοθέτης , περισσότερο γνωστός για τη σχέση του με τον Andy Warhol .  Ήταν επίσης σκηνοθέτης της πρώτης ταινίας στην οποία μια διεμφυλική ηθοποιός, η Χόλι Γούντλαουν , πρωταγωνίστησε ως φίλη του κύριου χαρακτήρα που υποδύθηκε ο Τζο Νταλεσάντρο στο Trash (1970).

Ιρλανδικής καταγωγής, ο Morrissey παρακολούθησε το Ampleforth College και το Πανεπιστήμιο Fordham , και τα δύο καθολικά σχολεία, και αργότερα υπηρέτησε στον στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών . Ένας πολιτικός συντηρητικός και αυτοαποκαλούμενος "δεξιός", που έχει διαμαρτυρηθεί δημόσια για την ανηθικότητα και τον αντικαθολικισμό , η μακροχρόνια συνεργασία του Morrissey με τον χαμηλών τόνων, προφανώς απολιτικό Warhol θεωρήθηκε από πολλούς ως "μια επιτυχημένη αναντιστοιχία", αν και και οι δύο άντρες μοιράζονταν κάποια χαρακτηριστικά, π.χ. και οι δύο ήταν καθολικοί από εθνοτική καταγωγή (ο Warhol ήταν Rusyn καταγωγής).
Η τολμηρή, avant-garde σκηνοθεσία του Morrissey στη δημιουργία ταινιών αποδίδεται συχνά στη σχέση του με τον Warhol και το The Factory , αν και ο Morrissey ισχυρίστηκε στα απομνημονεύματά του Factory Days ότι αυτό δεν ισχύει. Οι πρώτες δουλειές του Morrissey με τον Warhol εκμεταλλεύτηκαν τις κάμερες ειδήσεων 16 χιλιοστών , όπως η Auricon , η οποία κατέγραφε ήχο απευθείας στο φιλμ και είχε την ικανότητα να κινηματογραφεί διάρκεια έως και 33 λεπτά. Αυτό επέτρεπε μια φορητή μέθοδο γυρισμάτων με μικρό πλήρωμα και ήταν επιδεκτική αυτοσχεδιασμού.
Ο Morrissey ήταν από τους πρώτους σκηνοθέτες ταινιών που έδωσαν ρόλο σε μια τρανς γυναίκα από τον στενό κύκλο του Warhol στις ταινίες του Trash (1970) και Women in Revolt (1971).

Για ανάλυση κάθε ταινίας μεγάλου μήκους του Morrissey, δείτε Maurice Yacowar, The Films of Paul Morrissey (Cambridge UP).

Πηγή: From Wikipedia, the free encyclopedia 

Φιλμογραφία

Σκηνοθεσία

Συγγραφέας-Σεναριογράφος

Ηθοποιός

Πηγή: Paul Morrissey - IMDb 

O Morrissey δεν σταμάτησε ποτέ να πηγαίνει σινεμά...

Με ένα κείμενο φόρο τιμής στην αγάπη του Morrissey για τον κινηματογράφο, μια ξενάγηση στις αγαπημένες ταινίες του, ένα βίντεο mixtape με τα φιλμ που ενέπνευσαν τα σινεφίλ εξώφυλλα των Smiths και ένα χρονολόγιο της κυκλοφορίας τους, το Flix επιστρέφει στα χρόνια της γλαδιόλας.

του Γιώργου Κρασσακόπουλου

Οχι ότι χρειαζόμασταν αφορμή, αλλά η συναυλία του Morrissey στην Αθήνα, μας θύμισε εκείνο το αγόρι που ξεκινούσε κάποτε για να αλλάξει τον κόσμο, επειδή είδε στο σινεμά τον Τζέιμς Ντιν στον «Επαναστάτη Χωρίς Αιτία». Ο κόσμος μπορεί να μην άλλαξε, όσοι όμως ενηλικιώθηκαν ακούγοντας τα τραγούδια των Smiths και στη συνέχεια ακολούθησαν, όχι μόνο από κεκτημένη ταχύτητα, τη solo καριέρα του Morrissey, το ήξεραν από την αρχή πως αρκεί να πιστέψεις πως κάπου, κάπως, κάποτε «υπάρχει ένα φως που δεν σβήνει ποτέ».

The Boy with the Thorn in his Side
Σύνθετο και υπέροχο, πολύπλοκο και γοητευτικό, στην πραγματικότητα το σύμπαν του Morrissey είναι φτιαγμένο από λίγα απλά πράγματα: από ρομαντική απογοήτευση, από βρετανικότητα και από τους μύθους που χτίζει ένας μοναχικός έφηβος στο δωμάτιό του, περιτριγυρισμένος από βιβλία και ταινίες.
Τόσο Οσκαρ Ουάιλντ όσο και Τζέιμς Ντιν, οι αναφορές του Στίβεν Πάτρικ είχαν να κάνουν ανέκαθεν με τη ζωή του, αλλά και με τη ζωή που ζούσε μέσα από τα βιβλία και το σινεμά. Δεν χρειάζεται να ψάξεις πολύ. Το 1981, είκοσι δύο μόλις χρόνων, καθρεφτίζει την περσόνα που έμελλε να χτίσει, σε ένα βιβλίο για το πιο καθοριστικό ίσως είδωλό του. Το «James Dean Is Not Dead», ένα λεπτό βιβλίο για τον Αμερικάνο πρωταγωνιστή του «Ανατολικά της Εδέμ» και του «Επαναστάτης Χωρίς Αιτία», είναι περισσότερο από μια βιογραφία, ένα ερωτικό γράμμα, όχι απαραίτητα στον ίδιο τον Ντιν αλλά στο σύμβολο που υπήρξε.
Από την καταραμένη γοητεία του, μέχρι το κοκοράκι στο μαλλί, από την αμφίσημη σεξουαλικότητά του, ως την αντικομφορμιστική νοοτροπία του, ο Τζέιμς Ντιν μοιάζει να καθόρισε τον άνθρωπο που έγινε ο Morrissey. Ποιος είπε ότι το σινεμά δεν μπορεί να δώσει σχήμα στη ζωή σου; «Είδα το “Επαναστάτης Χωρίς Αιτία” εντελώς τυχαία όταν ήμουν περίπου έξι ετών. Ενιωσα να με καταπίνει ολοκληρωτικά. Αρχισα να ψάχνω πληροφορίες για τον Τζέιμς Ντιν και ήταν σαν να κάνω ανασκαφή για τον τάφο του Τουταγχαμόν», θα πει σε μια συνέντευξή του ο ίδιος. «Ολη του η ζωή έδειχνε τόσο απίθανα τέλεια. Τα όσα έκανε στην οθόνη δεν με συγκινούσαν τόσο, αλλά ως άνθρωπος υπήρξε απίστευτα πολύτιμος για μένα. Τα πάντα από τη γέννησή του σε μια μικρή αγροτική πόλη, μέχρι το ότι πήγε στη Νέα Υόρκη και το ότι έγινε ηθοποιός για να ανακαλύψει, όταν κέρδισε την επιτυχία, ότι δεν ήταν αυτό που ήθελε αληθινά. Υπήρξε εμμονή μου στα χρόνια του σχολείου αν και κανείς δεν νοιαζόταν για τον Τζέιμς Ντιν τότε κι όσοι το έκαναν, ήταν εξ αιτίας μιας ψευδο - ροκ εν ρολ μυθολογίας που τον συνόδευε. Κανείς δεν είχε το πάθος μου για εκείνον. Ακόμη κι αν η καριέρα του προχωρούσε με άλματα, υπήρξε πάντα απόλυτα δυστυχισμένος και προφανώς καταραμένος. Κάτι που μοιραζόταν κατά τη γνώμη μου με τον Οσκαρ Ουάιλντ. Μια παράξενη γνώση ότι κάτι αληθινά σκοτεινό παραμονεύει στη γωνία».

Το σκοτάδι του Τζέιμς Ντιν όμως, στην ζωή του έφηβου Morrissey, μοιάζει να συνυπήρχε με την τόσο βρετανική όσο και το «five ο'clock tea» παράδοση της τηλεοπτικής σαπουνόπερας. Στα δώδεκά του έγραφε ήδη φανταστικά σενάρια για το «Coronation Street», που όπως λέει «ήταν μάλλον λίγο πιο περιπετειώδη απ' όσο θα μπορούσε ποτέ η σειρά να αντέξει. Οι ιστορίες μου ήταν γεμάτες διαζύγια και θανάτους, κάπου κάπου κι ένα στραγγαλισμό». Κάπου ανάμεσα στα δυο αυτά άκρα, της απόλυτα αμερικάνικης εφηβικής επαναστατικότητας και της old blighty συντηρητικότητας, χωράει ένα αληθινά ατέρμονο σύμπαν από κινηματογραφικές αναφορές που ξεκινούν από τις πιο avant-garde και παράξενες ταινίες που μπορείς να φανταστείς και φτάνουν μέχρι την σειρά του «Carry On» για τις οποίες ο Morrissey πιστεύει πως «τουλάχιστον έξι ή επτά από αυτές, αγγίζουν τα επίπεδα της υψηλής τέχνης».
Και οι αναφορές του, περισσότερο εμφανείς από οπουδήποτε αλλού στα εξώφυλλα των δίσκων και των singles των Smiths (από το πρώτο εκείνο με τον Τζο Νταλεσάντρο - έναν από τους αγαπημένους του ήρωες που περιτριγύριζαν τον Αντι Γουόρχολ στο θρυλικό Factory της Νέας Υόρκης - ως το τελευταίο με τον επίσης ηθοποιό του «Ανατολικά της Εδέμ» Ρίτσαρντ Ντάβαλος), διαποτίζουν τους στίχους, τη σκέψη, τη νοοτροπία, αυτό που είναι και συμβολίζει ο Morrissey. «Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα θαμμένα στο παρελθόν, που περιμένουν να τα κλέψεις, οι πηγές είναι κυριολεκτικά αστείρευτες. Δεν λέω πως όλα όσα γράφω έχουν γραφτεί από κάποιον άλλο παλιότερα, αλλά σίγουρα τα περισσότερα από τα πράγματα που νοιώθω προέρχονται από το σινεμά». Τα λόγια είναι δικά του και παρότι το έχει γράψει ο ίδιος (στο «Cemetery Gates»), προφανώς δεν πιστεύει απόλυτα την αλήθεια του στίχου του, «If you must write prose or poems the words you use should be your own, don't plagiarize or take on loan».

Πέρα από τους ήρωες των εξωφύλλων του, πέρα από τους φωτογενείς αστέρες του παρελθόντος, πέρα από τους ηθοποιούς των δεύτερων ρόλων και τα teen idols που υπήρξαν «star at eighteen and then suddenly gone, down to a few lines in the back page of a faded annual», το σινεμά ποτίζει σχεδόν κάθε τραγούδι που έχει γράψει ποτέ ο Morrissey, άλλοτε με τρόπο προφανή κι άλλοτε με τρόπο αληθινά προσωπικό. Από τα samples ταινιών όπως αυτό του «L Shaped Room» στο «The Queen is Dead» και τα ονόματα χαρακτήρων όπως των «Dallow, Spicer, Pinkie, Cubitt», όλοι ήρωες του «Brighton Rock» στο «Now My Heart is Full», μέχρι μερικούς από τους πιο διάσημους στίχους του («Now I know how Joan of Arc felt», από το... «Carry On Up Pompeii») ή τη διασκευή του «Moonriver» από το «Breakfast at Tiffany's», και τις προφανείς αναφορές του «Pasolini is me, Accattone, you'll be» ( «You have Killed me»), η τέχνη του Morrissey είναι απόλυτα κινηματογραφική.
Με κάθε έννοια, μα κυρίως με αυτή του σαρωτικού μεγέθους, του συναρπαστικού συναισθηματισμού, του μεγάλου οράματος, της ικανότητας να αλλάξει κυριολεκτικά τη ζωή μας. Οπως το έχει άλλωστε ήδη κάνει...
Γιώργος Κρασσακόπουλος

Πηγή: O Morrissey δεν σταμάτησε ποτέ να πηγαίνει σινεμά... | FLIX 

Τι θα ήταν ο Morrissey χωρίς το σινεμά;

Ας φανταστούμε τον Στίβεν Πάτρικ μέσα σε μία σκοτεινή αίθουσα...
Μανώλης Κρανάκης 23.10.2013

Ας φανταστούμε τον Στίβεν Πάτρικ μέσα σε ένα σινεμά, έφηβο ακόμη, να βλέπει με δέος τον Επαναστάτη Χωρίς Αιτία του Νίκολας Ρέι και να προσπαθεί να συμφιλιωθεί με το γεγονός πως για να γίνει μια μέρα σαν τον Τζέιμς Ντιν θα έπρεπε να σταματήσει να φοράει τα φαρδιά του άχρωμα t-shirts και να συνοδεύσει το ξεβαμμένο του τζιν με ένα κόκκινο τζάκετ.
Ας φανταστούμε τον Στίβεν Πάτρικ μέσα σε ένα σινεμά, έφηβο ακόμη, να βλέπει την – Flesh, Trash, Heat – τριλογία του Πολ Μόρισεϊ (!) και να καυλώνει κρυφά με τον γυμνό Τζο Νταλεσάντρο, προσπαθώντας να αποφασίσει αν η σεξουαλική του ζωή θα ενδιέφερε κάποιον, πέρα από τον ίδιο του τον εαυτό, στα χρόνια που θα ακολουθούσαν.
Ας φανταστούμε τον Στίβεν Πάτρικ μέσα σε ένα σινεμά, έφηβο ακόμη, να βλέπει τον Αλεν Ντελόν να πεθαίνει στο L’Insoumis του Αλέν Καβαλιέ, τον Ζαν Μαρέ να μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στους ζωντανούς και τους πεθαμένους στον Ορφέα του Ζαν Κοκτό, τον Ντερκ Μπόγκαρντ να ανακαλύπτει – μαζί με ολόκληρη τη Μεγάλη Βρετανία – έντρομος την ομοφυλοφιλία του στο Victim, την τρανσέξουαλ Κάντι Ντάρλινγκ να ηγείται της επανάστασης των γυναικών στο Women in Revolt του Αντι Γουόρχολ και να αναρωτιέται πόσο θα κόστιζε στην υστεροφημία του αν τελικά άλλαζε όνειρο και γινόταν σταρ του σινεμά.
Βγαίνοντας κάθε φορά από τις σκοτεινές αίθουσες, στο γκρίζο φως του Μάντσεστερ των ‘70s, ο έφηβος Στίβεν Πάτρικ δεν έβρισκε απαντήσεις, δεν τόλμησε ποτέ να φορέσει κάτι τόσο έντονο όσο ένα κόκκινο τζάκετ, δεν ομολόγησε ποτέ σε κανέναν πως τα πρώτα αγόρια που ερωτεύτηκε ήταν οι ερασιτέχνες στο Accattone του Πιερ Πάολο Παζολίνι, θα έκρυβε (όχι για πολύ) με σχεδόν κοσμική ενοχή την εντύπωση που του έκανε η εικόνα ενός άνδρα που κρατούσε στον καβάλο του ένα μπουκέτο λουλούδια στο Chant D’ Amour του Ζαν Ζενέ, θα ακολουθούσε ευλαβικά την καριέρα του πιο αγαπημένου του ηθοποιού απ’ όλους, του Τέρενς Σταμπ, και κανείς δεν θα του εξήγούσε ποτέ γιατί έπρεπε να πεθάνει σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα για να μείνει για πάντα αθάνατος.
Ομως, “What differences does a few specimens make to an entire species?», όταν η μόνη αλήθεια είναι πως «We all want the things we can’t have” (The Collector του Γουίλιαμ Γουάιλερ, 1965);

Αν ρωτήσεις τον Morrissey, ακόμη και σήμερα, θα επαναλάβει πως δεν ήταν ποτέ το σινεμά, αλλά τα τραγούδια που του έσωσαν τη ζωή. Και δεν έχεις λόγο να μην τον πιστέψεις.
Η εικόνα στο μυαλό του Στίβεν Πάτρικ ήταν καθαρή. Δεν θα γινόταν ποτέ σταρ του σινεμά και δεν θα πέθαινε ποτέ πριν το αποφασίσει ο ίδιος. Ισως γιατί το να είσαι “A jumped-up pantry boy who never knew his place” (Sleuth του Τζόζεφ Μάνκιεβιτς, 1972) με το μόνο πράγμα που μπορείς να συμφιλιωθείς για να επιβιώσεις είναι ότι “I haven’t got any clothes to wear for one thing (The Taste of Honey του Τόνι Ρίτσαρντσον, 1961) και πως κανείς δεν θα σου απαντήσει ποτέ στην ερώτηση “Why don’t you take me where it’s lively and there’s plenty of people?” (Saturday Night, Sunday Morning του Κάρελ Ράις, 1960).
Αν ρωτήσεις τον Morrissey, ακόμη και σήμερα, θα επαναλάβει πως δεν ήταν ποτέ το σινεμά, αλλά τα τραγούδια που του έσωσαν τη ζωή. Και δεν έχεις λόγο να μην τον πιστέψεις. Στις ταινίες, το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν ο τρόπος με τον οποίο οι καταραμένοι “Handsome Devil” νέοι και οι καταπιεσμένοι “Billy Budd” ήρωες της εργατικής τάξης έβρισκαν ένα χώρο για να αφηγηθούν επιτέλους τις συναρπαστικές ιστορίες τους. Και μαζί η γοητεία που ασκούσε αναπόφευκτα στα 60s και τα 70s σε οποιονδήποτε έφηβο το βρετανικό free cinema, το αμερικάνικο underground, η έκρηξη της queer κουλτούρας, η bigger than life εμπειρία του να βλέπεις την Ανα Μανιάνι στο Mama Roma του Παζολίνι, την παρηκμασμένη αριστοκρατία στις ταινίες του Λουκίνο Βισκόντι ή τον απελευθερωτικά απόλυτα άναρχικο ήρωα – που θα ήθελες να είσαι – του Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ στο “Withnail and I”.
Πίσω από κάθε εξώφυλλο των The Smiths (από αυτό το πρώτο, το “Hand in Glove” με τον Τζο Νταλεσάντρο μέχρι τον Ρίτσαρντ Ντάβαλος από το Ανατολικά στην Εδέμ στο Strangeways, Here We Come), κάτω από κάθε ηχητική ατμόσφαιρα στα τραγούδια του Morrissey (από τις φωνές των παιδιών από τα 400 Χτυπήματα του Φρανσουά Τριφό στο “Shame is the Νame” μέχρι το θρήνο του Pépé le Moko του Ζουλιέν Ντουβιβιέ στο “You Were Good in Your Time”), σε κάθε μικρή ή μεγάλη αναφορά στους στίχους του (από την ατάκα “Stop me if you’ve heard this one before” από το Carry On Cleo του Τζέραλντ Τόμας μέχρι το ten-ton truck από το The Killing of Sister George του Ρόμπερτ Ολντριτς), στη σπαρακτική διασκευή του “Moon River” του Χένρι Μαντσίνι από το Breakfast at Tiffany’s του Μπλέικ Εντουαρντς και μέχρι το “Coronation Street” να σταματήσει να προβάλλεται στην τηλεόραση ακόμη και σήμερα ως vintage ανάμνηση μιας Μεγάλης Βρετανίας που δεν δείχνει να μετανιώνει ποτέ για το γεγονός πως η “εργατική τάξη δεν πήγε ποτέ στον Παράδεισο”, δεν έχει πραγματικά καμία σημασία να απαριθμήσει κανείς τις πολλαπλές παραπομπές και και τα αμέτρητα κινηματογραφικά δάνεια που χρειάστηκαν για να χτιστεί το λυτρωτικό έπος της εργογραφίας και της ύπαρξης του Morrissey.
Ας φανταστούμε, απλώς, τον Στίβεν Πάτρικ μέσα σε ένα σινεμά, έφηβο ακόμη, να βλέπει με δέος τον Επαναστάτη Χωρίς Αιτία του Νίκολας Ρέι και, ακριβώς τη στιγμή που o Σαλ Μινέο – Πλάτο λέει στον Τζέιμς Ντιν – Τζιμ “Ιf you don’t want trouble, there’s a place we can go…”, να σιγουρεύεται με δάκρυα στα μάτια πως είχε έρθει η ώρα για να ξεκινήσει η δική του ενήλικη επανάσταση.
Κινηματογραφική, από οποιαδήποτε οπτική γωνία και να την κοιτάξει κανείς.
“You took me behind a dis-used railway line / And said “I know a place where we can go, where we are not known” / And then you gave me something that I won’t forget too soon.”

Πηγή: Τι θα ήταν ο Morrissey χωρίς το σινεμά; - POPAGANDA 

Paul Morrissey, Jane Forth and Andy Warhol

Paul Morrissey, Joe Dallesandro

Andy Warhol Tennessee Williams and Paul Morrissey